Yaz sıcakları, hipertansiyon hastaları için ciddi bir risk oluşturuyor. Artan hava sıcaklıklarıyla birlikte vücutta sıvı ve tuz kaybı yaşanıyor; bu durum kan basıncında dalgalanmalara neden olabiliyor. Özellikle yeterli su içilmemesi ve bilinçsiz tuz tüketimi, hipertansiyon kontrolünü güçleştiriyor.
Sabri Ülker Vakfı, yaz sıcaklarının hipertansiyon hastalarında sıvı-tuz dengesini olumsuz etkileyebileceğine dikkat çekerek, bu dönemde günlük sodyum alımının Dünya Sağlık Örgütü’nün önerdiği düzeylerde (günde <5 gram tuz) sınırlandırılması, yeterli su tüketilmesi ve güneşten korunmanın önemine dikkat çekiyor. (DSÖ, 2023)
Tansiyon, kanın kalpten pompalanırken ve atardamar içerisinde oluşturduğu basıncı ifade ediyor. Halk arasında büyük tansiyon olarak bilinen sistolik kan basıncının 130 mmHg, küçük tansiyon olarak bilinen diyastolik kan basıncının ise 80 mmHg’nin üzerinde seyretmesi yüksek tansiyon, yani hipertansiyon olarak kabul ediliyor.
Dünya Sağlık Örgütü verilerine göre, dünya genelinde 30-79 yaş aralığında yaklaşık 1,28 milyar hipertansiyon hastası bulunuyor ve bu kişilerin yüzde 46’sı hastalığının farkında değil. Türk Böbrek Vakfı verileri ise Türkiye’de her 3 kişiden 1’inin hipertansiyon hastası olduğunu ortaya koyuyor.
Yüksek tansiyonun en sık rastlanan belirtileri, baş dönmesi, baş ağrısı, kalp ağrısı, kulak çınlaması, nefes darlığı, çift veya bulanık görme, burun kanamaları, düzensiz kalp atışı olarak sıralanıyor.
Yüksek tansiyon; kalıtım, cinsiyet, diyabet, şişmanlık, stres, yetersiz fiziksel aktivite, aşırı tuz kullanımı, sağlıksız beslenme alışkanlıkları ve yaşlılık gibi nedenlerle görülürken, sıcak havaya maruz kalmak da hipertansiyon semptomlarını artırabiliyor. Bu nedenle hipertansiyon hastalarının sıcak havalarda 10.00-16.00 saatleri arasında güneşe maruz kalmaktan kaçınmaları, yeterli su tüketmeleri, tuz tüketimlerini sınırlandırmaları ve yemek yedikten hemen sonra veya uzun süre güneşlendikten sonra denize ya da havuza girmemeleri gerekiyor.
Sabri Ülker Vakfı, hipertansiyon farkındalığının önemine dikkat çekiyor:
Gıda ve beslenme alanındaki bilimsel bilgiyi toplumla buluşturma hedefindeki Sabri Ülker Vakfı’nın Bilim Kurulu Üyesi ve Hacettepe Üniversitesi Beslenme ve Diyetetik Bölümü Başkanı Prof. Dr. Zehra Büyüktuncer Demirel, sağlıklı yaşam tarzı ile hipertansiyonun kontrol edilebileceğini belirterek şunları kaydetti:
“Hipertansiyon, dünyada ve ülkemizde önemli bir halk sağlığı sorunu olmaya devam ediyor. Hipertansiyonun önlenmesi ve kontrolünde sağlıklı yaşam tarzı davranışlarının çocukluk döneminden itibaren geliştirilmesi ve sürdürülmesi büyük önem taşıyor. Hipertansiyonun olumsuz sonuçlarının önlenebilmesi ve kişinin sağlıklı şekilde yaşamına devam edebilmesi için kazandırılması gereken alışkanlıklar arasında yeterli sıvı tüketimi, dengeli ve sağlıklı beslenme, fiziksel aktive, uyku düzeni ve stres yönetimi yer alıyor.”
Hipertansiyonun kontrolünde anahtar sağlıklı yaşam tarzında
Prof. Dr. Zehra Büyüktuncer Demirel, hipertansiyonun önlenmesi ve kontrolüne ilişkin şu önerilerde bulunuyor:
