Suriye’de 8 Aralık 2024’te Esad rejiminin devrilmesinden bugüne yaşananlar, bu ülkenin alması gereken daha çok yol olduğunu gösteriyor.
Ya da yolun çatallaşıp karmaşık hale geldiğini!
Devlet kurduğunuz toprakların derin, zengin bir tarihinin olması sizin de aynı güçte olacağınız anlamına gelmez.
Suriye adı Asurlular’dan geliyor. “Asuriyan” bugüne Suriye olarak taşınmış.
Tarihte bilinen ilk barış anlaşması milattan önce 1259’da bugünkü Suriye topraklarında Asi Irmağı’nın hemen yanındaki Kadeş’te Hititlerle Mısır arasında imzalandı.
Tarih zenginliğini bugüne taşıyamazsanız, kültür bilinciniz yoksa bunların bir “önemi” olmaz!
Suriye 20. yüzyılın ilk yarısında manda rejimi altındaydı. İkinci yarısında (1947) bağımsız devlet oldu.
Ancak bu bağımsızlığı kurumlarla ve kurallarla örmezseniz başınıza çok çorap ören çıkar!
Suriye 20. yüzyılın ikinci yarısı boyunca Mısır ve Libya ile ortak devlet kurdu, tutmadı. Irak’la denedi, tutmadı. Bu sırada iki ülkedeki rejimin de adı “BAAS” idi.
Devleti bir kişinin ya da zümrenin oyuncağı yaparsanız ne kadar büyük birliktelikler düşünürseniz düşünün kalıcı olmaz!
***
Torgelow: Yeni konteyner evler – Fiyatlara göz atın!Konteyner Evler | Arama Reklamları
Bütün bunların ardından Suriye, 2025 yılına büyük bir devrim umuduyla girdi. O günlerde bunun erken bir saptama olduğunu söylediğimizde anında “Esadçı” yaftası hazırdı. Oysa Esad’la Antalya’da tatil yapan biz değildik.
Suriye’de ülkeyi bir arada tutacak, herkesin, “Bu devlet benim” diyeceği bir ortak payda arayışında umut veren bir gelişme yok. Böyle bir anayasanın vücut bulması için öngörülen tahmini süre üç yıl! Elbette karşılaştırma için söylemiyoruz ama Türkiye Cumhuriyeti daha Kurtuluş Savaşı bitmeden kurumlaşmaya başlamış, 1921’de temel bir anayasa metni oluşmuştu.
Gelişmeler ortak paydaları artırmanın tersine iç savaş tehlikesine işaret ediyor. Ülkenin güneyinden gelen haberler Dürzilerle Bedeviler arasındaki çatışmaların kolay durulmayacağını gösteriyor.
Buradaki çatışmaların durdurulması sonrasında geçici yönetimin devlet başkanı Şara üç ülkeye teşekkür etti.
Allah hiçbir ülkeyi bu duruma düşürmesin! İç barışınızın tesisi için başka ülkelere teşekkür ediyorsunuz!
Suriye manda yönetimindeyken buradan bir heyet Mustafa Kemal’i ziyaret etmiş, “Biz de sizin gibi yapmak istiyoruz” demişti. Atatürk’ün onlara yanıtı şu oldu:
“Önce kendi bağımsızlığınızı sağlayın, sonra bunları hedefleyin!”
8 Aralık sonrası Suriye’de en aktif ülkenin İsrail olduğunu söylemek için şunları sıralamak yeter:
- İsrail, kurulduğu 1948’den bu yana en geniş toprak kazanımını sağladı. Bugün Şam’ın 20 kilometre ötesinde.
- İsrail, Suriye’nin hava ve deniz gücünü bitirdi. Atacağı adımlara karşı savunmasız bıraktı. - İran’a hava saldırıları düzenlediği 12 gün savaşında Suriye hava sahasını kullandı.
- Suriye, Arap ülkelerinin İsrail’i kabulünü ve işbirliğini öngören İbrahim Anlaşmalarının yamacına geldi.
Daha ne olsun!
***
Suriye’nin kuzeyini ayrı bir yazı konusu yapmak gerek...
Bugün Lozan Barış Antlaşması’nın 102. yılı.
Lozan, Kurtuluş Savaşı cephelerinin masa şekli!
Cephedeki kazanımların masada dünyaya kabul ettirilmesi.
Aynı zamanda Türkiye’nin egemenliğini, tam bağımsızlığını ilan etmesi.
Bu anlaşma gereği 6 Ekim 1923’te İstanbul resmen işgalden kurtarıldı.
Lozan, 21. yüzyılda da geçerliliğini koruyan ender anlaşmalardan...
Son yıllarda çevremizde yaşanan tüm olaylar, Türkiye’nin Kurtuluş Savaşı’nın ve kuruluş mücadelesinin sağlaması niteliğinde.
Suriye de öyle!
Anlayana...
